Viski, tahıl (buğday, arpa, çavdar vb.) fermentasyon ve damıtma işlemi sonrasında elde edilen alkollü bir içkidir. Dünya genelinde özellikle İrlanda, İskoçya, Amerika ve Kanada gibi ülkelerde popülerdir ve her bölgenin kendine özgü viski üretim teknikleri vardır. Şişelenmeden önce, genellikle ahşap fıçılarda uzunca bir süre olgunlaşma sürecine tabi tutulmaktadır. Bu süreç viskinin karakteristik aromasını belirleyen önemli noktalardan biridir.
Tarihçesi
Tam olarak ne zaman keşfedildiği bilinmemekle birlikte, viski üretimiyle ilgili tarihsel kayıtlar 15. yüzyıla kadar gitmektedir. Ancak, modern viskinin kökenleri genellikle İskoçya ve İrlanda’ya dayanmaktadır. İlk aşama olarak 5. yüzyılı ele aldığımızda rahipler tarafından alkol üretiminde damıtma yönteminin ilk kullanımını görürüz. Bu uygulama ile ilk başta “aqua viate” (hayat suyu) adı verilen ve alkol oranı yüksek bir içki üretilmiştir. 15. yüzyılda ise İskoçya’da viskinin şuandaki bildiğimiz halinin izlerine rastlanmıştır. Ve bu durum 17. yüzyılda üretime ve ticarete dökülmüştür. Amerikan viskisi ise (özellikle bourbon viskisi) 18. yüzyılın sonlarına doğru üretilmeye başlanmıştır. Bourbon, genellikle mısırdan yapılan ve Amerika’nın en ünlü viski türlerinden biridir. Japonya ise viski üretiminde modern anlamda 1920’lerde adım atmıştır. Japon viskileri, İskoçya viskilerinden esinlenerek yapılmıştır. Bu dönemde, Japonya’da viski üretimi hızla artmış ve dünya çapında ün kazanmıştır.
Üretimi
Viski üretim süreci, birkaç önemli aşamadan oluşmaktadır. Bunlar; tahıl seçimi, mashing (öğütme), fermantasyon, damıtma, olgunlaşma ve şişelemedir.
Viski üretimi için genellikle buğday, çavdar, arpa ve mısır kullanılır. Tahıllar önce öğütülür ve bu işlem “mashing” olarak adlandırılır. Bu aşamada, tahıl nişastaları şekerlere dönüştürülür.
Mashing işlemi sonrası elde edilen şekerli karışım, maya ile fermantasyona bırakılır. Bu süreçte, şekerler alkole dönüşür. Fermantasyon süresi genellikle birkaç gün sürer.
Fermantasyondan elde edilen sıvı, damıtma işlemine tabi tutulur. Damıtma, alkolün sıvıdan ayrılması için bir yöntemdir ve genellikle bakırdan yapılmış damıtma cihazlarında yapılır. Damıtma işlemi, viskinin alkol oranını artırır ve tatları yoğunlaştırır.
Viski, genellikle meşe fıçılarda yıllarca olgunlaştırılır. Olgunlaşma süresi, viskinin karakterini belirler. Bu süreç, viskinin rengi, aroması ve tadı üzerinde büyük bir etkiye sahiptir.
Olgunlaşan viski, şişelenmeden önce genellikle suyla seyreltilir. Ardından, şişelenir ve satışa sunulur. Şişelenen viskiler, genellikle etiketlerinde olgunlaşma süresini belirtir.
Viski Türleri
Viski türleri, kullanılan tahıllara, üretildiği bölgeye ve üretim sürecine göre farklılık gösterir. En yaygın viski türleri şunlardır:
Bourbon
Amerika’nın en ünlü viski türüdür. Çoğunlukla mısırdan yapılır ve en az %51 mısır içerir. Bourbon, tatlı ve meyvemsi bir tada sahip olup, genellikle yeni meşe fıçılarında olgunlaştırılır.
Scotch (İskoç Viskisi)
İskoçya’da üretilen viskidir. Genellikle arpa maltı kullanılır. En bilinen türlerinden biri “single malt whisky”dir, bu türde viski sadece bir damıtımevinden gelir ve tamamen maltlanmış arpadan yapılır. Ayrıca blended scotch viskiler de vardır, bunlar farklı damıtımevi viskilerinin karışımından yapılır.
Irish Whiskey (İrlanda Viskisi)
İrlanda’da üretilen viskidir ve genellikle daha yumuşak bir tat profiline sahiptir. İrlanda viskileri genellikle üç kez damıtılır ve bu da daha pürüzsüz bir içim sağlar.
Rye Whiskey
Bu viski türü, genellikle %51 çavdar içerir. Çavdarın eklenmesi, viskiye baharatlı, acımsı bir tat verir.
Canadian Whisky
Kanada’da üretilen viskidir ve genellikle daha hafif ve yumuşak bir tada sahiptir. Çoğu zaman mısır ve çavdar karışımıyla yapılır.
Japon Whisky
Japonya’da üretilen viskidir ve genellikle İskoçya viskilerine benzer şekilde üretilir. Japon viskileri genellikle daha hafif ve dengelidir, ayrıca doğada bulunan tatları yansıtan viskiler üretilmektedir.
