Turkiye ve Dunyanin Saraplik Uzumleri

İçki, Şarap

Türkiye ve Dünyanın Şaraplık Üzümleri

TÜRKİYE ÜZÜMLERİ

SİYAH ÜZÜMLER

Boğazkere: Türkiye’nin asil üzümleri içinde en güçlü ve karakterli olanlarından biridir. Buruk bir tadı olan bu siyah üzümün taneleri ufak, kabuğu ise kalındır. Kökeni Diyarbakır ve civarıdır. Bu bölgenin kurak iklimine çok iyi uyum gösterir. Boğazkere’den elde edilen şaraplar yüksek miktarda tanen içerir. Oldukça gövdeli, yıllandırmaya müsait şaraplardır. Kiraz, vişne, karadut gibi meyve aromalarıyla birlikte baharat tonları da göülür. Oldukça güçlü ve buruk bir tadı olduğu için, genel olarak Öküzgözü ile birlikte kupajlarda kullanılır.

Öküzgözü: İri taneli, koyu renkli ve etli bir üzümdür. Elazığ yöresinde yetişen Öküzgözü, tanen miktarı yüksek olmayan, dengeli şaraplar verir. Türk şarapçılığında bir klasik olan Boğazkere-Öküzgözü kupajında kullanıldığı gibi, tek başına da şarap üretimine uygundur. Çok gövdeli olmayan bu şaraplar, olgun kiraz, vişne, karadut ve pekmez aromalarına sahiptir.

Kalecik Karası: Kökeni Ankara’nın Kalecik ilçesidir. Yuvarlak taneli, siyaha çalan koyu mavi renkte ve kalın kabukludur. Hititler döneminden bu yana Anadolu’da izlerini sürmek mümkündür. İç Anadolu’nun sert ikliminin yıpratıcı etkisinden Kızılırmak sayesinde kurtulur. Daha ziyade meyvemsi, zarif şaraplar verir. Türk şarapçılığının en önemli şaraplık üzümleri arasındadır. 

Adakarası: Kökeni Avşa Adası’na ait olup, Marmara Bölgesi genelinde de bulunur. Bu üzümden elde edilen şaraplar canlı, hoş renkli, hafif içimli olur.

Çalkarası: Ağırlıklı olarak, Denizli’nin Çal kazasında yetişir. Kırmızı şaraplar olduğu kadar roze şaraplarda da kullanılır. Çilek ve ahududu aromalarına sahiptir.

Papazkarası: Ağırlıklı olarak Edirne, Kırklareli ve civarında yetiştirilir. Kaliteli şaraplık bir üzüm olduğu gibi, lezzetli bir sofra üzümü olarak da tüketilmektedir. Büyük taneli ve kalın kabukludur. Taneleri yuvarlak ve mavi-siyah renktedir. Zorlu iklim şartlarına oldukça dayanıklıdır. İçimi kolay kırmızı şaraplar ve roze üretimi için kullanılır.

Kuntra: Bozcaada ve Çanakkale’de yetiştirilir. İçerdiği yüksek şeker miktarı nedeniyle, üretilen şaraplar %15 gibi yüksek alkol oranlarına ulaşabilir. Kuntra’dan yapılan şaraplar daha çok kupajlarda kullanılır. 

BEYAZ ÜZÜMLER

Sultaniye: Ege Bölgesi’ne ait bir üzüm olan Sultaniye, ağırlıklı olarak Denizli ve Manisa’da yetiştirilir. Yüksek miktarda şeker içerdiğinden, kuru üzüm olarak da tüketilir. Küçük taneli ve ince kabukludur. Üretilen şaraplarda yeşil elmadan ananasa kadar oldukça zengin aromalar bulunur. 

Narince: Tokat’ta özellikle Kazova ilçesinde yetiştirilir. Değerli yerli beyaz üzümlerden olan Narince hem sek hem de dömi-sek şarap yapımında kullanılır. Oldukça hassas, bakımı özen isteyen bir üzümdür. Altın sarısı renkte, gövdeli şaraplar verir. Narenciye aromaları en belirgin özelliğidir. 

Emir: Kapadokya’da yetiştirilen, ince uzun taneli ve etli bir üzümdür. Asiditesi yüksek olan sek şarapları ile dikkat çeker. Birkaç yıl bekletilmek için uygundur. Köpüklü şarap yapımında da kullanılır. 

Bornova Misketi: Antik çağlardan beri Akdeniz coğrafyasında bilinen bir üzümdür. Taneleri küçük, şeker oranı yüksektir. Dünyada farklı alt-türleri olamkla birlikte genel olarak “Muscat” olarak bilinir ve özellikle tatlı şarap yapımında kullanılır. Türkiye’de ise daha çok sek ve dömi-sek şarapların yapımında kullanılmaktadır. İyi işlendiğinde adeta parfümlü hale gelen şaraplar verir. Bal, vanilya, karanfil ve egzotik meyve aromaları belirgindir. 

Vasilaki: Bozcaada’da ve Lapseki’de yetiştirilir. Yuvarlak taneleri sarı renktedir. İyi işlenmesi halinde gövdeli ve damakta kalıcı şaraplar verir. Çiçek ve meyve aromaları kolayca fark edilir.

DÜNYA ÜZÜMLERİ

BEYAZ ÜZÜMLER

Chardonnay: Kökeni Fransa’nın Burgonya bölgesine aittir. Farklı iklim şartlarına uyum sağlayabilmesi ve yetiştiği toprağın özelliklerini yansıtabilmesinden ötürü dünyanın en yaygın şaraplık üzümlerinden biridir. Yüksek alkolü ve dengeli bir asiditesi vardır. Elma, şeftali ve limon aromalarının yanı sıra, meşe fıçılarda yıllandığında sedir, tereyağı, fındık ve ceviz aromaları da hissedilir. En iyi örnekleri Burgonya bölgesindeki Meursault, Montrachet, Chablis’dir. 

Sauvignon Blanc: Fransa’nın Loire bölgesine ait asil bir üzüm olan Sauvignon Blanc, Chardonnay ve Riesling’le birlikte dünyanın en iyi beyaz şaraplarını veren üzümlerdendir. Monosepaj şaraplar da olduğu kadar, başta Sémillon olmak üzere, çeşitli kupajlarda da çok iyi sonuç verir. Yüksek asit miktarı sayesinde kendine has, canlı şaraplar verir. 

Sémillon: Fransa’nın Bordo bölgesinin üzümüdür. Özellikle Sauvignon Blanc ile gerçekleşen kupajlarında çok iyi sonuç verir. Kupajlarda kullanılan oranlara göre, hem tatlı hem sek şaraplar üretmeye imkân verir. Düşük asit miktarı ve çok yoğun olmayan aromalarından ötürü, genellikle tek başına kullanılmaz. Yine de, Avustralya’nın Hunter Valley bölgesinde üretilen monosepaj Sémillon şarapları gibi başarılı örnekler mevcuttur.

Riesling: Almanya’nın asil üzümlerinden olan Riesling, tüm dünyada yetiştirilir. Kalın kabuklu ve etli bir üzümdür. Şırası tatlı olmakla birlikte, tartarik asit miktarının fazla olması sayesinde oldukça dengeli şaraplar verir. Çiçek, bal ve mineral aromaları belirgindir. Almanya’daki en iyi Rieslingler Mosel-Saar-Ruwer bölgesinde üretilenlerdir. Fransa’da ise Alsace bölgesinde çok iyi örnekleri üretilmektedir. 

Gewürztraminer: Fransa’nın Alsace bölgesi başta olmak üzere, Almanya, Yeni Zelanda ve Kaliforniya’da yetiştirilen, pembe renkte bir üzümdür. Yoğun aromalı ve parfümlü şarapları oldukça dengelidir.

Palomino: İspanya’nın asil üzümlerinden olan Palomino, başta Şeri olmak üzere, diğer “güçlendirilmiş” tatlı şaraplarda kullanılır. G. Afrika, Avustralya ve Kaliforniya’da da yetiştirilmektedir. 

Viognier: Kendine has sarı rengi ve hoş aromalarıyla, Fransa’nın Rhone bölgesinde değerli şaraplar veren bir üzümdür. Bu şarapların alkol oranı yüksek, şeftali ve kayısı aromaları ise belirgindir. Neredeyse bütün üretimi Condrieu, Château Grillet ve Côte Rôtie apelasyonlarında kullanılır. 

Pinot Grigio (Pinot Gris): Arjantin’den G.Afrika’ya kadar çok geniş bir coğrafyada yetiştirilen bu üzüm, mavi-gri tonlarında karakteristik bir renge sahiptir. Üretilen şaraplar çiçeksi bukeler ve baharatsı tonlar taşır.

SİYAH ÜZÜMLER

Cabernet Sauvignon:  Dünyada en çok ve en yaygın olarak üretilen şaraplık üzümlerin başında gelir. Kökeni Fransa’ya aittir. Cabernet Franc ve Sauvignon Blanc üzümlerinin çaprazlamasında elde edilmiştir. Kalınca kabuklu ve küçük tanelidir. Şarapları belirgin biçimde tanenlidir. 

Shiraz (Şiraz): Belirgin biber ve baharat aromalarıyla kendine has karakteri olan özel bir üzümdür. Tek başına kullanıldığı gibi pek çok farklı kupajda da kullanılır. Uzun süre yıllandırmaya uygun şaraplar verir. Özellikle Fransa’nın Rhone bölgesi (Hermitage şarapları), ve Avustralya’da çok değerli örnekleri üretilmektedir. Türkiye’de de giderek artan bir ilgi görmektedir. Özellikle Denizli’de yetiştirilen üzümler dikkate değer şaraplar vermektedir.

Merlot: Fransa’nın Bordo bölgesinde en çok yetiştirilen üzüm olduğu gibi, dünyada da oldukça yaygındır. Özellikle Cabarnet Sauvignon ile bir araya geldiğinde çok değerli şaraplar verir. İnce kabuklu, tatlı bir üzüm olan Merlot, alkol oranı düşük olmayan, yine de yumuşak içimli ve meyvemsi şaraplar verir.  

Cinsault: Güney Fransa’ya ait olan, büyük taneli ve şırası tatlı bir üzümdür. Yoğun aromasından ötürü, tek başına kullanılmaktan çok kupajlarda kullanılır. Ülkemizde de Trakya’da yetiştirilmektedir.

Zinfandel: Köken olarak Avrupalı olmasına karşın, günümüzde üretiminin neredeyse tamamı Kaliforniya’da yapılmaktadır. Gövdeli, meyve aromaları belirgin, yüksek alkollü şaraplar veren bu üzüm, baharat aromaları sebebiyle Şiraz’la benzerlik gösterir.

Grenache: Yüksek şeker oranı olan bu üzüm, bu sebeple yüksek alkollü şaraplar verir. Asit ve taneni düşüktür. Roze şarap yapımında kullanıldığı gibi, başta Şiraz olmak üzere çeşitli üzümlerle kupajlara katılır. Chateauneuf du Pape ve Rhone bölgesinin en iyi roze şarapları bu üzümden elde edilir. 

Pinot Noir: En iyi kırmızı şaraplık üzümlerden biridir. Fransa başta olmak üzere, G. Afrika’dan Amerika’ya kadar geniş bir coğrafyada yetiştirilir. İnce kabuklu, hassas bir üzümdür. Bakımı büyük özen ister. Kırmızı Burgonya şaraplarının üzümü olan Pinot Noir, yumuşak içimli şaraplar verir.  Şampanya yapımında da Chardonnay ve Pinot Menuer ile kupajda kullanılır.

Gamay: Fransa’da Beaujolais bölgesinin temel üzümüdür. Düşük tanen miktarı olan, asiditesi yüksek şaraplar verir. Meyve aromalarına sahip, yıllanmaya çok uygun olmayan hafif şaraplardır.

Tempranillo: İspanya’nın asil üzümleri içinde, en çok yetiştirilen ve en kaliteli olanlardandır. Siyaha çalan koyu bir renge sahip, şeker oranı düşük bir üzümdür. Uzun süreler yıllandırmaya uygun şaraplar verir. Ahududu, vişne, kiraz aromaları belirgin olarak hissedilir. Rioja şaraplarının da temel üzümüdür. 

Nebbiolo: İtalya’nın Piemonte bölgesinde yetişen, tarihi Roma dönemine kadar uzanan asil bir üzümdür. Barolo ve Barbaresco şarapları bu üzümden elde edilir. Son derece değerli olan bu şaraplar, yüksek alkol oranları ve tanen miktarı ve belirgin asiditeleriyle kendilerine has bir karakter gösterir. Meyve aromaları yanında, ağaç ve trüf mantarı aromaları da belirgindir. 

Malbec: İnce kabuklu, koyu renkli ve yüksek tanenli bir üzümdür. Bordo’da üretilen pek çok şarapta kullanılır. Cahors bölgesinde yoğun olarak yetiştirilir. Arjantin’de de oldukça yoğun olarak yetiştirilmektedir. 

Sangiovese: İtalya’nın asil üzümlerindendir. Bağlarda en çok yer bulan üzümdür. Toskana bölgesinin Chianti şarapları bu üzümden elde edilir. Orta gövdeli olan bu şaraplar, kırmızı meyve ve çay aromalarına sahiptir. 

Pinotage: Pinot Noir ve Cinsault üzümlerinden elde edilmiş melez bir üzümdür. Başlıca üretim bölgesi G. Afrika’dır. Gövdeli, isli tatlar içeren şaraplar verir. Bazı şaraplarda tropik meyve aromalarına da rastlanır. 

[Oy sayısı: 0 Ortalama: 0]